Gazze'deki ateşkeste son dakika... Rehine takasında 5. günde İsrailli ve Filistinli esirler serbest bırakıldı

Aşırı sağcı İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, hükümetin Gazze Şeridi’ne yönelik saldırılara devam etmemesi halinde Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetini dağıtmakla tehdit etti.

Belçika’nın başkenti Brüksel’deki NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Gazze Şeridi’ndeki çatışmalara ilişkin gelen bir soruya verdiği cevapta, “Müttefikler çatışmalara verilen aranın uzatılmasını, rehinelerin serbest bırakılmasını ve Gazze'deki insanlara daha fazla insani yardımın ulaştırılabilmesini memnuniyetle karşılıyor. Aynı zamanda, NATO'nun bir ittifak olarak İsrail-Filistin çatışmasında aktif bir rol oynamadığını kabul etmenin de önemli olduğunu düşünüyorum. Bazı müttefikler farklı şekillerde aktif rol oynamaktadır. Ancak NATO bir örgüt olarak doğrudan müdahil değildir” dedi.

Gazze Şeridi’ndeki insani aranın 5’inci gününde Hamas’ın 10 İsrailli ve 2 Taylandlı esiri serbest bırakmasının ardından, İsrail de 15’i kadın 15’i çocuk olmak üzere toplam 30 Filistinli mahkumu serbest bıraktı.

Gazze Şeridi’nde 24 Kasım’da başlayan insani aranın 5’inci gününde İsrail ve Hamas arasında bir esir takası daha gerçekleşti. Hamas tarafından serbest bırakılan 10 İsrailli ve 2 Taylandlı esirin İsrail'e ulaşmasının ardından İsrail de 15’i kadın 15’i çocuk olmak üzere toplam 30 Filistinli mahkumu serbest bıraktı.

Serbest bırakılan bazı İsrailli esirlerin, Filistin İslami Cihat Örgütü'nün askeri kanadı Kudüs Tugayları tarafından serbest bırakıldığı açıklandı.

Son esir takası ile Gazze Şeridi’nde insani aranın başlamasından bu yana Hamas tarafından 5 grup halinde 60 İsrailli ile en az 21 yabancı uyruklu esir serbest bırakılmış oldu. İsrail tarafından serbest bırakılan Filistinli tutuklu sayısı da 180’e ulaştı.

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Majed el-Ansari, Hamas tarafından bırakılan 10 İsrailli esirin Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne teslim edildiğini duyurdu.

Hamas Siyasi Büro üyesi Usame Hamdan, İsrail'in Gazze Şeridi’nde hem askeri hem de siyasi olarak "fena halde başarısız" olduğunu belirterek, kara harekatında ölen ve yaralanan İsrail askerlerinin sayısının İsrail'in açıkladığında daha fazla olduğunu aktardı.

Hamas, Gazze Şeridi’ndeki insani aranın 5’inci gününde 10 İsrailli esiri ve 2 yabancı uyruklu esiri daha serbest bıraktı.

Hamas, İsrail'in bugün serbest bırakacağı 15 kadın ve 15 çocuktan oluşan mahkumların listesini açıkladı.

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ve İsrail ordusu, birbirlerini abluka altındaki Gazze Şeridi'nin kuzeyinde çatışmalara verilen geçici "insani arayı" karşılıklı ihlal etmekle suçladı. Bir noktada Gazze'deki silahlı unsurların İsrail askerlerine ateş açtığı, askerlerin buna karşılık verdiği, bazı askerlerin hafif yaralandığı aktarıldı.

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, İsrail ordusunun 7 Ekim'de başarısız olduğu mesajını yineledi. Ordunun, Hamas'ın askeri kanadı İzeddin el-Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'deki saldırısına ilişkin planları hakkında istihbarat sahibi olduğuna ancak üst düzey subayların astlarının uyarılarını büyük ölçüde görmezden geldiğine ilişkin bazı haberlere ilişkin Halevi, Gazze'ye yönelik saldırılardan sonra her şeyin soruşturulacağını ifade etti.

Hamas, İsrail'in ateşkesi ihlal etmesi nedeniyle uyarılarda bulundu. Katar ve Mısır arabuluculuğunda ilan edilen ateşkese bağlı olduklarını hatırlatan Hamas, "Düşman şartları sağlamadığı sürece sahadaki arabulucuları işgalcilere baskı yağmaya çağırıyoruz" dedi.

Birleşmiş Milletler (BM) 7 Ekim'den beri devam eden İsrail-Hamas arasındaki savaşta 234 binden fazla konutun hasar gördüğünü bildirdi. Özellikle İsrail'in yoğun bombardımanlarına maruz kalan Gazze'nin kuzeyinde 46 bin ev tamamen yok edildi.

İsrail ordusu Gazze'nin kuzeyinde bulunan güçlerinin son bir saat içerisinde saldırıya uğradığını bildirdi. 'Patlayıcı' maddeler ile yapılan saldırılarda birkaç askerin yaralandığı duyuruldu.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Gazze'de tedavi edilmeyen hastalıklarda ölenlerin sayısının, İsrail'in saldırılarında ölenleri geçebileceği uyarısı yaptı.

DSÖ'nün BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu'nun sığınaklarında yaptığı değerlendirmede, çocuklar ve bebeklerde yaygın ishal ve solunum yolları enfeksiyonları görüldüğü ve hiçbir tedavi uygulanmadığı belirtildi.

Kanser, kalp hastalığı ve şeker hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olanların da herhangi bir tedavi almadığı vurgulandı.

Bu arada, Gazze'nin kuzeyindeki UNICEF ekibi, feci savaş yaralanmaları tespi edildiğini, "korkunç yaraları" olan çocukların otoparklarda ya da bahçelerde yatarken görüldüğünü aktardı.

Yardım kuruluşları ayrıca, savaşa geri dönülmesinin düşünülemeyeceğini belirtti ve yeniden kalıcı ateşkes çağrısı yaptılar.

İsrail'e ait insansız hava araçları (İHA) Gazze'nin kuzeyinde görüldü. Al Jazeera, İHA'ların yanı sıra İsrail'in bu sabah sabah Gazze'nin batı ve kuzey bölgelerine topçu ateşi açtığını da bildirdi.

New York Times gazetesinin haberine göre İsrail istihbarat teşkilatı Mossad'ın Başkanı David Barnea ve CIA Direktörü William J. Burns temaslarda bulundu. İngiliz medyasından bir kaynak konuyla ilgili Mossad ve ABD istihbaratının uzatılan ateşkes konusunda ilerleme kaydetmek için gizli bir buluşma kapsamında bir araya geldiklerini bildirdi. Hem ABD hem de İsrail tarafı önümüzdeki saatlerde Katar Başbakanı ile özel bir görüşme gerçekleştirecek.

9 KASIM'DA GELDİ 12 GÜN SONRA SİLAHLAR SUSTU

ABD'li yetkililer bir süredir geçici ateşkeslerin yanı sıra kalıcı bir barışın sağlanması için yoğun bir diplomasi çalışması yürütüyor. CIA lideri Burns son olarak 9 Kasım'da Katar'ın başkenti Doha'ya geldi ve Katarlı yetkililerle görüştü. Bu görüşmeden yalnızca 12 gün sonra İsrail ile Hamas arasında geçici ateşkes ilan edildi. Ateşkesin ilk dört gününde, anlaşma çerçevesinde 50 İsrailli, 17 Taylandlı, bir Filipinli ve bir Rus-İsrail çifte vatandaşı olmak üzere 19 rehine serbest bırakıldı.

New York Times'a konuşan bazı ABD'li yetkililer 2 günlük ateşkesin Katar'daki temaslar sonrası uzamasını umduklarını ifade etti.

ÖZEL OLARAK SEÇİLDİ

Haberin devamında hem CIA lideri hem de Mossad başkanının Hamas yetkilileriyle doğrudan bir müzakere yapmadığını bunun yerine Katarlı aracılar ile birlikte çalıştıkları hatırlatıldı. NYT ayrıca Burns'ün eskiden Ürdün Büyükelçisi olduğunu belirterek Orta Doğu'da derin bağlantıları olduğunu ve bölgedeki ülkelerin kendisine "güvenilir biri" olarak baktığını bildirdi. Gazete Başkan Biden'ın da bu özelliği nedeniyle müzakerelerde kendisine görev verdiğini yazdı.

Üst düzey bir ABD'li yetkili, Gazze'deki siviller için insani yardım taşıyan üç uçağın Mısır'a gideceğini söyledi.

Askeri uçaklarda yaşamsal önemdeki insani yardımların bulunduğu bilgisini veren yetkili, ilk uçakta ilaç, yiyecek ve kış kıyafetlerinin bulunduğunu aktardı. Kuzey Sina'ya inen ilk uçağı önümüzdeki günlerde diğer uçaklar izleyecek.

BM şefi Antonio Guterres, Filistinlilerin tarihlerinin 'en karanlık bölümlerinden birini' yaşadıklarını söyledi. Guterres, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, uzun vadeli ateşkes çağrısını yineledi.
Yanı sıra BM tarafından, İsrail saldırılarında en ağır bedeli ödeyen Kuzey Gazze'ye birkaç ton yardım ulaştırıldı.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) malzemelerin; yemeye hazır yemek, içme suyu, çadır ve battaniyelerin yanı sıra ilaçları da içerdiğini söyledi.

Bölgeye, elektrik üretimi için yakıt ve tuzdan arındırma ve kanalizasyon arıtma tesislerinin yanı sıra su pompa istasyonlarının işletilmesi için gerekli malzemeler de teslim edildi.

Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, Fransız helikopter gemisi Dixmude'un Mısır'a yanaştığını ve bu hafta sonunda Gazze'den gelen yaralı çocukları tedavi etmeye başlayabileceğini söyledi.

Dixmude, çatışmanın başlamasından bu yana Mısır'a yanaşan ilk Batılı askeri gemi oldu. Pazartesi günü Gazze'nin yaklaşık 50 km batısındaki El Arish'e demir attı.

İki ameliyathanesi bulunan savaş gemisi, hafif yaralıları hastanelere gitmeden önce tedavi edebiliyor.

Paris yönetimi ayrıca, aralarında kanser hastalarının da bulunduğu Gazze'deki ağır yaralı ve hasta çocuklar için Fransa'da 50 yatağı kullanıma açtı.

Fransız yetkililer, gemide 16'sı cerrah ve 6'sı çocuk doktoru olmak üzere yaklaşık 22 sivil doktorun bulunduğunu söyledi.

Dört günlük geçici ateşkes uzatılmadan önce Tel Aviv'i ziyaret eden Katarlı müzakereciler, bugün bir kez daha İsrail'in başkentinde.

Haaretz gazetesi, Katar uçağının rehinelerin serbest kalmasını sağlayacak müzakereler için bir saat önce İsrail'e indiğini duyurdu.

Haaretz, uçağın Tel Aviv'e inmesini aralarında diplomatik ilişki bulunmayan İsrail ve Katar arasında alışılmadık derecede sıra dışı bir olay olarak yorumladı.

Gazze'deki ateşkesin dördüncü günü devam ederken, İsrail'in kuzey sınırında patlama sesleri var.

Lübnan medyası, İsrail ordusunun top atışları yaptığını bildiriyor.

İsrail ordusu ve Lübnan'ın en büyük askeri gücü Hizbullah, 8 Ekim tarihinden bu yana çatışıyor. Yedinci haftasını çoktan dolduran çatışmalarda 100'den fazla Hizbullah üyesi öldü, İsrail tarafında da aralarında subayların da bulunduğu çok sayıda asker öldü.

Türk heyet, ateşkesin dördüncü gününde Mısır'dan Gazze Şeridi'ne geçti. Refah Sınır Kapısı'ndan Gazze'ye giden teknik ekip, kurulacak sahra hastanesinin ön çalışmalarını gerçekleştirecek.

İsrail ordusu bu sabah Gazze'de sis bombası kullanıp şehrin batısında yeniden pozisyon aldı. Al Jazeera tarafından verilen gelişmenin devamında şehrin kuzeyinde İsrail saldırıları sonrası enkaz altında kalan 150 cansız bedenin çıkarılmaya başlandığı bildirildi.

Filistinli yetkililer, rehine takası anlaşmasıyla 150 kadın ve çocuk mahkumu bırakan İsrail'in halen 60 kadın mahkumu cezaevlerinde tuttuğunu açıkladı.

Yetkililerin verdiği bilgiye göre, kadın tutukluların çoğu savaşın başladığı 7 Ekim tarihinden sonra Batı Şeria ve Doğu Kudüs'te gözaltına alındı.

İsrail polisi ve ordusunun Batı Şeria'daki baskınlarda geride kalan yedi haftada 3 bin 200'den fazla Filistinliyi gözaltına alıp tutukladığı biliniyor.

Hamas'ın serbest bıraktığı İsrailli rehinenin veda mektubu dünya basınında kısa sürede ses getirdi.

Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Macid el Ensari, Gazze'de altı güne çıkan ateşkesin daha da uzatılmasından umutlu olduklarını söyledi.

Hamas'ın iki gün içinde 20 rehinenin daha serbest kalacağını doğruladığı bilgisini veren sözcü Ensari, buna karşılık İsrail hapishanelerinde tutulan 65 Filistinlinin de özgürlüğüne kavuşacağını aktardı.

"Bu bizim için ümit verici bir an" diyen Katarlı diplomat, geçici ateşkesin uzatılmasının serbest kalan rehinelerin sayılarının artırılmasının yanı sıra sürdürülebilir ateşkes için daha fazla müzakereye zemin hazırlayacağı mesajını verdi.

Doha yönetimi, Hamas ve İsrail arasındaki ana arabulucu rolünde.

Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), İsrail ile Hamas arasındaki savaşın başlangıcından bu yana 57 gazeteci ve medya çalışanının öldüğünü doğruladığını açıkladı.

Pazartesi günü açıklanan ölü sayısı, medya özgürlüğü savunuculuğu örgütünün hafta sonu dört Filistinli gazetecinin öldüğünü doğrulamasının ardından geldi.

CPJ'e göre, ölenlerin arasında 50 Filistinli, 4 İsrailli ve 3 Lübnanlı gazeteci yer alırken, 19 gazeteci de tutuklandı.

İsrail basınında çıkan haberlere göre, sağlık hizmetleri ve itfaiye teşkilatına ait olanlar da dahil olmak üzere İsrail'deki birçok acil durum telefon numarası bir gecede kısa süreliğine kesintiye uğradı.

Times of Israel ve kesintiyi bildiren diğer haber kaynaklarına göre polis, kesintinin belirsiz bir 'geçici hatadan' kaynaklandığını söyledi.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrailli mevkidaşı Yoav Gallant'la rehine takası ve geçici ateşkes de dahil Gazze'deki son gelişmeleri görüştü.

Mevkidaşına Gazze'ye insani yardımların artırılması gerektiğini söyleyen Lloyd Auistin, resmi ve gayrı resmi yetkililere çatışmaların genişletilmesinden uzak durmaları çağrısı yaptı.

Açıklamada, ABD ve İsrail savunma bakanlarının ateşkesin uzatılması gibi konuları ele alıp almadığına değinilmedi.

Filistinli aktivist Ahed Tamimi, İsrail'in bu gece yayınladığı 'serbest bırakılmaya uygun' mahkumlar listesinde yer aldı.

Listeye eklenen 50 Filistinli kadından biri olan Tamimi, ilk kez 16 yaşındayken tutuklandı. Halihazırda 22 yaşında olan Tamimi, 6 Kasım'da İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'ya düzenlediği baskınlar sırasında tekrar gözaltına alınıp cezaevine gönderilmişti.

Hamas lideri Yahya Sinvar'ın Gazze'deki rehinelerle konuştuğu bildiriliyor. İsrail'in Jerusalem Post gazetesi, 7 Ekim tarihindeki baskınla Gazze Şeridi'ndeki tünellere götürülen rehinelerin Hamas'ın lideri tarafından ziyaret edildiğini yazdı.

Yahya Sinvar, İsrail'in aranan listesinde bir numarada yer alıyor.

Hamas'ın serbest bıraktığı rehinelerden biri, Sinvar'ın tünelde yanlarına geldiğini ve rehinelerle konuştuğunu söyledi. Rehinelerin durumunu kontrol için tünele indiğini belirten Yahya Sinvar'ın akıcı şekilde İbranice konuştuğu, haberdeki diğer detaylardan biri.

Hamas lideri rehinelere herhangi bir zarar görmeyeceklerini söyledi. İsrail'de yayın yapan Kanal 12 televizyonu, Yahya Sinvar'ın rehinelerle konuştuğunun İsrail güvenlik birimleri tarafından doğrulandığını aktardı.

İsrail, 7 Ekim baskınını planlayan ismin Yahya Sinvar olduğunu düşünüyor ve geride kalan yedi haftada her yerde Hamas lideri arandı. İnsansız hava araçları, elektronik dinleme cihazları ve muhbirler tarafından desteklenen binlerce İsrail askeri, Yahya Sinvar'ı bulmayı denedi.

Yaygın olarak Filistinliler arasında Ebu İbrahim adıyla bilinen Yahya Sinvar'ın İsrail tarafından aranırken tünellerde rehinelerle buluşması, büyük bir sürpriz niteliğinde.

İlk kez 19 yaşındayken gözaltına alınan 61 yaşındaki Sinvar, 1988'den 2011 yılına kadar İsrail hapishanelerinde tutuldu. Hamas'ın rehin tuttuğu İsrailli asker Gilad Şalid karşılığında serbest bırakılan 1100 mahkum arasındaydı.

ABD Başkanı Joe Biden, X'te yayınlanan açıklamasında, hem İsrail hem de Filistin halkının 'uzun vadeli güvenliği garanti altına almanın tek yolunun' 'iki devletli çözüme' ulaşmak olduğunu söyledi. Biden, İsrailli tutsaklarla tutuklu Filistinlilerden oluşan dördüncü grup değiş tokuş edilirken, "İsraillilerin ve Filistinlilerin eşit ölçüde özgürlük ve onur içinde yaşamasını sağlamak için, bu hedefe yönelik çalışmaktan vazgeçmeyeceğiz" dedi. Yanı sıra, ABD Dışişleri Bakanı Blinken tekrar Orta Doğu turuna çıktı. Blinken'ın, ilk önce İsrail'e ardından ise, işgal altındaki Batı Şeria'ya gitmesi bekleniyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi X'te yayınlanan bir gönderide, Tel Aviv yönetiminin 'İsrailli rehinelerin de serbest bırakılması durumunda' serbest bırakılabilecek Filistinli mahkumlar listesine 50 kadın eklendiğini duyurdu. Bu 50 isim, İsrail Adalet Bakanlığı'nın dört günlük ateşkesin başlamasından önce yayınladığı, serbest bırakılmaya uygun 300 Filistinli mahkumun yer aldığı önceki listeye ek olarak yer alıyor.

İsrail hapishanelerinde tutulan 33 kadın ve çocuk Filistinli, Salı gününün ilk saatlerinde özgürlüğüne kavuştu.

Geçici ateşkesin dördüncü gününde İsrail'in işgali altındaki Batı Şeria'da yer alan Ramallah'a yerel saatle 02.00 sularında ulaşan mahkumlar, aileleri ve gazetecilerle buluştu.

Önceki üç gün büyük kalabalıkların serbest kalan mahkumları karşıladığını hatırlatan Al Jazeera, Salı günü ise daha sakin bir karşılama olduğunu bildirdi.

Al Jazeera muhabiri Nida İbrahim, İsrail'in Ofer hapishanesinden Kızılhaç yetkililerine teslim ettiği mahkumlardan bazılarının ambulanslarla hastaneye götürüldüğünü bildiriyor. En az iki aile, Al Jazeera muhabirine oğullarının hasta olduğunu söyledi.

Onlardan biri, Doğu Kudüs'teki Şeyh Cerrah mahallesi sakini Nafud Hamad'dı. İsrail'in yıllardır evlerinden atmaya çalıştığı Filistinlilerin yaşadığı mahallenin sakinleri, genç kızın dönüşünü büyük bir coşkuyla kutladı.

Nafud Hamad aile üyeleriyle kucaklaştı, diğer yakınlarıyla görüntülü konuşma yaptı.