Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı, Sovyetler Birliği’nin dünyaya hakim olmak istediğini düşünmeye başladı. Çünkü Sovyetler sürekli olarak “silahlı üstünlük kurma” peşinde oldular. 1957’de ilk insan yapısı uydu olan Sputnik’i uzaya göndermeyi başardılar. “Sosyalist Dünya Görüşü” de uluslararası olmayı öngörüyordu. Fransa ve İtalya’daki komünist partiler de oldukça güçlü idi.

Hiroşima

ABD’nin atom bombasını, askeri tesis üretim merkezleri Hiroşima ve Nagazaki’ye atması Japonların kendilerine teslim olmasını sağladı. Aksi takdirde Japonlara karşı savaşa devam eden Sovyetler’in Japonya ve Kuzey Asya’yı tamamen ele geçirmeleri kaçınılmazdı. Bomba başkent Tokyo’ya atılmadı, çünkü Tokyo sürekli bombalanmakla tamamen harap olmuş durumda idi. Bombanın Moskova’ya atılması halinde ise istenilen sonuçlar elde edilemeyecekti.

Haberin Devamı

Sömürgelerin sonu

1945’ten itibaren Güney Asya ülkeleri bağımsızlıklarını kazanmaya başladılar. 15 Ağustos 1947’de Hindistan, güçsüz düşen İngiltere’den koptu. Onu, 16 Haziran 1948’de Malezya’nın bağımsızlığı takip etti. 1 Ekim 1949’da Mao, Çin Komünizmi’ni ilan etti. 15 Ağustos 1950’de Endonezya, Hollanda sömürgesi olmaktan, 1 Kasım 1954’te Cezayir, Fransız sömürgesi olmaktan kurtuldu. 1946 başından itibaren Sovyet ordusu Polonya, Bulgaristan ve Romanya’ya komünist rejimler yerleştirdi. Komünist gerillalar, Yugoslavya ve Arnavutluk’da güç kazandılar.

Mart 1946’da Churchill, ilk kez “demir perde”nin tüm Avrupa’yı tehdit etmeye başladığından söz etti. Yugoslavya’da Batı’nın da göz yummasıyla, Tito, Sovyetler’den bağımsız bir komünist rejim kurdu. Sovyetler halklarını dikenli teller, gözetim kuleleri, mayın tarlaları, ispiyonlama mekanizması ve birer ölüm makinesi sayılan çalışma kampları ile yönetmeye başladılar.

Atom

1949’da Sovyetler, kendi atom bombalarını deneyerek ABD’nin bu konudaki tekelini sona erdirdi. ABD’de, Senatör McCarthy ile başlayan ve Başkan Nixon ile devam eden bir komünist avı başladı. Komünizm aleyhinde filmler çevrildi, birçok kişi Rus casusluğu ile suçlandı.

Haberin Devamı

15 Ocak 1949’da ABD’nin Kore’den çekilmesi sonrası, Kuzey Kore Başkanı Kim il-Sung, güneyi işgal etmek için Stalin’den izin istedi ve izni alınca Güney Kore’yi işgale başladı. 15 Eylül 1950’de Amerikan askerleri Kore’ye girdi; 2 Mayıs 1951’de NATO, Güney Kore’yi destekleme kararı aldı. 5 Mart 1953’te Stalin’in ölümü sonrası 27 Temmuz’da Kore’de ateşkes sağlandı. 1 Kasım 1952’de, ABD ilk hidrojen bombasını denedi, Rusların buna cevabı 31 Ekim 1961’de oldu. 16 Ekim 1964’te Çin’in atom bombası denemesi gerçekleşti. 3 Kasım 1957’de, Sovyetler’in ilk canlıyı(Köpek Laika) uzaya göndermesi; bu konuda Sovyetler’in ABD’yi solladığını gösteriyordu. Zaten 12 Nisan 1961’de uzaya ilk insanı(Yuri Gagarin-Nuri Küçükgaga) gönderip geri getiren de Ruslar oldu. 20 Temmuz 1960’ta Amerikan astronotlarının aya ayak basması ile bu üstünlük sona erdi.

Berlin Duvarı

Kasım 1958’de Sovyet ordusu Doğu Berlin’e girip, Batı güçlerini buradan çıkardı. ABD Başkanı Kennedy’nin tüm Berlin’i kontrol etme isteği olmadığını gören Rus Devlet Başkanı Khrushchev, 160 kilometreyi aşan ve Soğuk Savaş’ın sembolü haline gelen Berlin Duvarı’nın inşasını emretti. Küba, Vietnam ve Afganistan krizleri, Soğuk Savaş’ın diğer büyük çatışmalarını oluşturdu.