Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Çin teknoloji devi Huawei’nin kurucusunun kızı Meng Wanzhou, ABD’nin baskılarıyla Kanada Vancouver’da tutuklandı; sonra serbest bırakıldı. Suç iddianamesi, İran ile işbirliği yaparak uluslararası anlaşmalara karşı çıkmak, kara para aklamak ve ABD’ye ait gizli bilgileri Çin Hükümeti’ne sızdırmak olarak düzenlenmişti.

Huawei ile ilgili olarak, ABD’de bizzat başsavcılık (Attorney General) tarafından 10 ayrı dava açıldı. ABD’nin önemli teknoloji şirketlerinden Qualcoom’un alt şirketi Broadcoom,

Huawei’de kullanılan bilgisayar çiplerini temin ediyor. ABD Hükümeti’nin, Broadcoom’un çip satışını durdurması, bu şirketin 2 milyar doları aşan zararla karşılaşmasına yol açtı. Yine de satış durduruldu.

Huawei, herhangi bir kötü niyetleri olmadığını, Çin hükümetine bilgi sızdırılmadığını, İran telekomünikasyon şirketinde ortaklıklarının bulunmadığını, satarlarsa Qualcoom’dan çip almaya devam edeceklerini açıkladı.

Haberin Devamı

Öte yandan, Huawei, Avrupa Birliği güvenlik standartlarını uyguluyor ve ABD güvenlik standartlarını uygulamak istemiyor. ABD ise kendi standartlarının uygulanması konusunda ısrarcı ve ABD’de Huawei’nin yerini Apple’ın doldurmasını istiyor.
Öte yandan, Qualcoom dışında üretilen çipler, şimdilik üst düzey bilgisayar ihtiyaçlarını karşılamıyor. Huawei, Qualcoom ile iş yapamazlarsa, mecburen çip ihtiyaçlarını başka kaynaklardan karşılayacaklarını açıkladı.

Gerçek sıkıntı

ABD’nin gerçek sıkıntısı, yeni yeni ortaya çıktı. Yeni iletişim sistemi olan 5G’nin uygulanması halinde, Huawei, ABD’nin büyüklüğü saptanamayan askeri bilgisine ulaşabiliyor.

ABD’de açıklanan telekomünikasyon haritalarına göre, Huawei, ABD hava gücü üslerinin ve uluslararası balistik misil (roket) sahalarının çevresindeki tüm iletişim faaliyetini ele geçirmiş görünüyor.

ABD’nin açık alanlarında faaliyet gösteren MobileNation, Viaero, Nemont ve Union telekomünikasyon şirketleri, Huawei altyapısını kullanıyor.
Sadece Viaero’nun, Huawei teknoloji şirketi tarafından temin edilmiş 1000’den fazla iletişim kulesi var. ABD’de, AT&T ve Verizon gibi büyük şirketlerin Huawei alt yapısını kullanmaları bir süredir yasaktı ama şimdiye kadar küçük iletişim şirketlerine dokunulmamıştı.

Haberin Devamı

Huawei sistem ve ekipmanlarının, ABD hükümeti ve askeri güçleri tarafından kullanılması da bir süredir zaten yasaktı. Ancak, Huawei’nin bilerek ya da bilmeyerek, ABD gizli üslerinin civarına yerleşmiş olması, ABD’yi ciddi biçimde rahatsız etti. ABD, Çin hükümetinin Huawei aracılığı ile bölgelerdeki askeri ve sivil personelin özel telefonlarını dinleyebileceğini söylüyor. Aslında, bu şimdi olmasa da bir savaş sırasında mümkün görülüyor.

Sonuç

Gerçekten de Wyoming, Nebraska ve Colorado’daki tüm misil sahaları ve yer altında konuşlandırılmış atom başlıkları, Huawei’nin kontrol sahası içinde bulunuyor. ABD standardı olan FCC kurallarına uyulmadıkça, Huawei’nin ABD’de iş yapması güç olacak. ABD hükümeti ise koronavirüs salgını biter bitmez, yukarıda sözü geçen küçük telekomünikasyon şirketlerinin zararlarını karşılamaya hazırlanıyor.