Neyi tutalım, neyi bırakalım?
Sahnenin ortasında bir kadın, kolları iki yana açık, iki elinde birer alışveriş torbası. Kollarını hiç indirmeden gözümüzün içine bakıyor; hayatta kaldırdığı, yüklendiği, taşıdığı ne varsa anlatıyor. Okuma yazması yok ama hayat bilgisi var. Bineceği otobüsün numarasını rakamları benzettiği şekillerden, paraları da ‘herifinin’ anlatmasından tanıyor; “Bak karı, bu şu para, bu da bu para”. Her şeyi biliyor, her şeyi anlatıyor kocası. Her şeyi bilen pek çok koca gibi.
Sonra mutfak tezgâhının başında görüyoruz kadını. Doğal ortamında. Kafasında bisiklet kaskı, bir elinde bıçak, bir elinde tava. Seri şekilde birini tutup diğerini bıraktığı mutfak gereçleri, hayat boyu kendisine verilen komutlar. Onu tut, bunu bırak. Kocanı tut, kendini bırak. Tuttuğunu bırak. Kafasına vurduğu tavayla değişiyor komut. “Takla! Taklaya gelme”.
Theater Antract yapımı oyunun adı “Tut! Bırak!”. Sahnede Belçika’da yaşayan ve tiyatro yapan oyuncu Layla Önlen’in canlandırdığı kadın
ya da kadınlar, hepsi birbirinden çok farklı hikâyeleriyle hepsi birbirine çok benzeyen kadınlar. Tanıdığımız, gördüğümüz, bildiğimiz kadınlar. Hayatı bütün ağırlığıyla yüklenen, varlıklarını ailelerine adayıp kendilerinden vazgeçen, hep bir kurtuluş bekleyen, bazen bir aşkı, en çok gelip kendisini kurtaracak beyaz atlı prensi bekleyen, boşuna bekleyen, umduğunu bulamayan, hayal kırıklığına uğrayan, gitmek isteyip gidemeyen, prangalarından kurtulamayan, ellerinden market torbalarıyla, ayaklarından dev takunyalar misali onları esir eden masalarla bağlı kadınlar. Evet, o mutfak masası birazdan iki parçaya bölünecek ve Layla Önlen o iki masayı ayaklarında taşıyarak hareket edecek sahnede.
Deniz Kaptan’ın tek kişilik kısa oyunlardan oluşan “Kadın Hikâyeleri” kitabından seçilen monologlardan oluşturulan oyunun rejisi Hüseyin Umaysız’a ait. Dramaturji de yine Layla Önlen ve Hüseyin Umaysız gibi Belçika’da yaşayan ve tiyatro yapan, Platform 0090’ın sanat direktörü Mesut Arslan’ın imzasını taşıyor. Zaten Layla Önlen Mesut Arslan’ın Platform 0090 yapımı “Gılgamış”ında da Derya Alabora ile birlikte oynamakta.
Türkçesiyle İstanbul sahnelerinde
“Tut! Bırak!”, 2018 yılında Belçika’da Flemenkçe sahnelenmiş, 2020’de İKSV İstanbul Tiyatro Festivali’ne de katılmıştı. Şu anda Türkçesiyle İstanbul sahnelerine konuk olmakta. Sahnedeki oyuncunun bir saate yakın gittikçe zorlaşan etkileyici bir beden performansı sergilediği, parlak reji buluşlarıyla farklı sınıflardan kadınların kıstırıldığı cendereyi ortaklaştıran, sonunda kadına bir ferahlama ihtimali, seyircinin zihninde de nefes alacak alanlar açan bir oyun. İstanbul serüvenine DasDas ile başladı, bugün 20.30’da Kadıköy Emek Tiyatrosu’nda, 23 Aralık’ta ise Kumbaracı50’de seyirciyle buluşacak. Hepimizin neleri tutup neleri bırakmamız gerektiğini düşünmeye ihtiyacımız varken tutulası bir oyun.
