Bir İzmir mimarı

Size bir mimarı anlatayım bu yazımda...

Adını bilmeseniz de eserlerinden biri var ki, bilmemeniz imkânsız.

Bir inşaatçının çocuğu olarak Güneybatı Fransa’nın Landes şehrine bağlı Roquefort de Marsan’da 24 Mayıs 1854 tarihinde dünyaya gelen Raymond Charles Pere, çocukluk yıllarının ardından mimarlık okumak için Bordeaux Güzel Sanatlar Akademisi’ne kaydoldu. Mezuniyetinin ardından bir süre Fransa’da çalıştıktan sonra İzmir’deki bir yakınının davetiyle 1880 yılında ya da 1881’in ilk aylarında (Fransa’dan İzmir’deki yakınına yazdığı 19 Temmuz 1881 tarihli mektuptan anlıyoruz) İzmir’e gelen Pere, bir süre sonra yeniden Fransa’ya döndü. Ancak İzmir’de bulunduğu süre içinde evlerinde kiracı olarak kaldığı İzmirli Levanten Russo Ailesi’nin kızları Anais’e âşık olan genç Raymond, kısa süre sonra yeniden İzmir’e döndü. Anais Russo’yla evlendi; bu evlilikten 8’i erkek, 2’si kız olmak üzere toplam 10 çocuğu oldu. Bir mimarlık bürosu açarak İzmir’de iş hayatına başlayan Raymond Pere, 40 yılı aşkın süre boyunca günümüzde de İzmir’in sembol yapıları durumundaki eserlerin altına imza attı.

Birçok eseri var

Raymond Charles Pere’nin İzmir’deki en önemli eseri, tabii ki 1 Eylül 1901 tarihinde törenle açılışı yapılan, Padişah Abdülhamit’in tahta çıkışının 25. yılı şerefine inşa edilen İzmir Saat Kulesi’dir. Dönemin Sarıkışla binası içinde yer alan ve 1901’de yapılan çeşmeli havuz, 1904 tarihli Karşıyaka St. Helen Katolik Kilisesi, günümüzde Alsancak Nevvar-Salih İşgören Devlet Hastanesi Acil Servis Binası olarak kullanılan 1908 tarihli Fransız Hastanesi ek binası ve İzmir Küçükyalı, Köprü semtinde yer alan ve 20. yüzyıl başlarına tarihlenen ve halen Türkiye’nin ilk kadın ortodontisti sevgili Ayşe Mayda Hanımefendi tarafından kullanılan Ayşe Mayda Köşkü, Raymond Pere’nin İzmir’e kazandırdığı eserler arasında yer alır. Ayrıca İzmirli Levanten evlerinin bazılarında da Raymond Pere imzası vardır.

İzmir St. Polikarp Kilisesi’ni de restore eden ve kilisenin içindeki freskleri yapan Raymond Pere, bu fresklerin arasındaki St. Polikarp’ın Antik İzmir Stadyumu’nda yakılarak öldürülmesi sahnesinde elleri bağlı bir şekilde kendisini de resmetmiştir.

Özgün dokuda pay sahibi

1900 yılında İzmir’deki Katolik Lazarist mezhebine ait 10 adet yapıyı da resimleyen Raymond Pere’nin bu resim çalışmalarından biri de Bornova’daki St. Vincent Fransız Kız Mektebi’dir. 1942 yılında yanarak yok olan ve neredeyse unutulup giden bu binanın günümüzde Hükümet Konağı ile küçük cami arasında bulunan yeri, Raymond Pere tarafından yapılan bu resim sayesinde yıllar sonra yeniden benim tarafımdan ortaya çıkarılmıştır.

İzmir’e bıraktığı birbirinden güzel ve değerli eserleriyle kentin özgün dokusunun oluşmasında büyük payı olan Raymond Pere, 40 yıldan uzun süre yaşadığı İzmir’den ayrılıp Fransa’ya gittikten sonra 15 Ekim 1929’da öldü. Pere’nin mezarı Fransa’dadır.

Yanından geçip gidiverdiğimiz güzelliklerin tarihini, hikâyelerini öğrenmeye başlayınca İzmir çok daha güzel geliyor gözünüze, emin olun.