Özel Öğrenme Güçlüğü: Disleksi

Özel öğrenme güçlüklerinden günümüzde en sık karşımıza çıkan disleksidir. Dislekside bebeklikten itibaren gözlemlenebilir belirtiler mevcuttur. Geç konuşma bu belirtilerden en sık rastlananıdır, fakat "her geç konuşan çocuk disleksidir” gibi genellenmiş yargılar tamamen yanlış ve sakıncalıdır. Gözlemlenen belirtilerin miktarındaki artış veya daha bariz ortaya çıkışı çocuğun okul öncesi döneme başlamasıyla artmaktadır.

Disleksi Belirtileri:

Disleksi belirtileri çocuğun okul ilişkisine göre üç ana başlık altında incelenebilir:

Okul Öncesi:

Bu dönemle birlikte yeni beceriler edinmeye başlama evresine giren çocukta;

• Sağı ve solu ayırt edememe

• Renkleri ve sayıları öğrenmede zorlanma

• Hayvanları ve meyveleri öğrenmede güçlük yaşama

• Sebze ve meyve gibi terimleri karıştırma

• Bazen ince motor becerilerde zayıflık gözlemlenebilen birincil belirtilerdir.

Okul öncesi dönemde gözlemlenen belirtiler son derece önemlidir. Çünkü özel öğrenme güçlüklerinde erken tanı uygulanacak destek eğitimlerin yeterliliğini belirgin miktarda arttırmaktadır.

Okula Başlama Dönemi:

Asıl disleksi belirtilerinin ortaya çıktığı dönem okula başlanılan dönemdir.

Okula başlayan çocukta;

• Kelimeleri, harfleri ve sesleri öğrenmede güçlük

• Sınıf içerisinde verilen talimatları takip etmekte güçlük yaşama

• Öğrenilen kelimeleri harflerine ve hecelerine ayırmada güçlük yaşama

• Kelime ve ses bilgisinde zayıflık

• Ödev ve yazılı çalışmalarının çok zaman alması

• Zaman yetiştirememe

• Organize olmakta güçlükler yaşama gibi belirtiler aile, öğretmen ya da birincil bakım veren tarafından belirgin olarak gözlemlenebilmektedir.

Bu belirtilerin ortaya çıkmasıyla birlikte günlük hayat içerisinde çocukta devamlı bir asabiyet hali, okuldan kaçmak için sürekli olarak çeşitli taktikler geliştirme bazen ısrarla gitmek istememe gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.

Okuma Dönemi:

Okuma dönemini geçen çocuklarda en sık karşılaşan belirtiler okuma ve yazmada yapılan yanlışlıklardır;

• Benzer harfleri karıştırma (d-b-p ya da m-n gibi yazımı benzeyen harfler)

• Kelimelerdeki harf sırasını tersten algılama (en-ne ya da çok-koç gibi)

• Aynı satırı okumaya devam etmekte güçlük yaşama ya da bir sonraki satıra geçerken sağ ve sol akışına dikkat etmekte zorlanma

• Harf ekleme

• Hece tekrarı ( kafeterya- kafefeterya gibi)

Günümüzde disleksi hala zamanında teşhis edilememektedir. Anne ve babalar mümkün olduğunca çok gözlemde bulunmalı ve belirtilerin artması halinde mutlaka uzmana başvurmalılardır.

Unutmayın! Erken belirlenen teşhis dislektik bireylerin akademik, sosyal ve kişisel gelişimleri açısından oldukça önemlidir.