7 ülke birden Katar'la ilişkini sonlandırdı! Ülkede büyük panik
05.06.2017 - 06:08 | Son Güncellenme:
Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır, Doha yönetimiyle diplomatik ilişkileri kesti. Dört ülkeye saatler sonra Yemen, Libya ve Maldivler de katıldı. Kriz anında dünyada bir numaralı gündem oldu, sosyal medya verilerine göre yeryüzünün her noktasından gelişmeye tepki var. Irak, yaptığı açıklamayla Katar'ın yanında saf tuttu. Meclis Başkanı Cuburi, iki ülkenin ortak hareket edeceğini söyledi. Diplomatik krizin ekonomik ayağında ünlü havayolu şirketleri uçuşlarını askıya aldı, bazı Mısır bankaları Katarlı bankalarla yaptıkları anlaşmaları iptal etti. Doha'dan sosyal medyaya yansıyan fotoğraflarda, süpermarketlere akın eden insanların rafları boşalttığı görülüyor. Katar Dışişleri Bakanlığı, Al Jazeera televizyonunda yayınlanan açıklamasında Doha yönetimiyle haksız şekilde ilişkilerini kesen ülkelerin ileride pişman olacağını vurguladı. Katar ve Suudi Arabistan arasındaki çatlak, Suriye'deki iç savaşın ilk yıllarına dayanıyor. Müslüman Kardeşler nedeniyle birbirine giren taraflar, Mısır'da olup bitenlerin ardından artık aynı cephede görünseler de aslında rakipti. Taraflar, dip akıntı şeklinde devam eden krizi bugün itibariyle resmen ilan etmiş oldu. Rusya krizde sessizliğini bozdu, Kremlin Körfez ülkeleri arasındaki gerilimin terörizmle savaşa olumsuz etki etmemesini umuyor.
Arap ülkeleri ve dünya, beş Müslüman ülkenin Katar'la diplomatik ilişkilerini kesmesiyle çalkalanıyor. Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, Doha yönetimiyle ilişkileri kesme gerekçesini terörizme destek ve aşırılıklara kucak açma olarak açıkladı. Yemen, Libya ve Maldivler de listeye gün içnide dahil oldu. Irak ise, yaptığı açıklamayla Katar'ın yanında saf tuttu.
Söz konusu ülkeler, Katar'la tüm kara, deniz ve hava sınırlarını kapattı. Katarlıların yedi ülkeye seyahat etmesi de yasaklandı. Mısır, Katar büyükelçisinden 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istedi.
Kriz, anında dünyanın bir numaralı gündemi oldu. Sosyal medyada Avustralya'dan ABD'ye yeryüzünün her noktasından krize tepki gelirken, Katar Twitter'da trend topic listesinin ilk sırasında. Al Jazeera'nin sayfasına taşıdığı bir haritada, tepkilerin dünyadaki dağılımı gösteriliyor.
Yemen de katıldı
Katar karşıtı bloğun başını çeken Suudi Arabistan, resmi açıklamasında terör örgütlerini barındırmakla suçladığı Doha yönetimini teröre destek vermekle suçladı. Riyad yönetimine göre, Katar İran'la aynı cephede yer alıyor ve Yemen'deki Husilerin arkasında duruyor. Açıklamada, Katar ayrıca basın yayın organlarıyla da terör örgütlerinin progpagandasını yapmakla itham edildi.
Yıllardır iç savaşa sahne olan Yemen de dört ülkeye katıldı, Katar'la tüm ilişkilerini kestiğini duyurdu. Sana yönetimi, Katar'ın ülkede ordu birlikleriyle çatışan Husilere destek verdiğini savundu.
Çalkantılı yıllar geçiren bir başka ülke Libya'da ise ülkenin doğusunu kontrol eden hükümet Katar'la ilişkilerini kestiğini açıkladı. Doğudaki hükümet, Mısır ve Suudi Arabistan tarafından destekleniyor.
Maldivlerin Katar karşıtı gruba katıldığını, Suudi Arabistan televizyonu El Arabiya duyurdu. Maldivler, söz konusu kararı alan ilk bölge dışı ülke oldu.
*** *** ***
Analiz
DİP AKINTI YÜZEYE ÇIKTI!
Katar, başından beri Suriye'de Müslüman Kardeşleri destekliyor. Müslüman Kardeşler yanlısı ve bir Esad karşıtı ordu kurmaya çalıştı. Bunu engelleyen ülke ise, Suudi Arabistan oldu. Çünkü, Riyad yönetimi Müslüman Kardeşlerin bir ülkede güçlenmesini istemedi. Önünde Mısır örneği vardı.
Doha ve Riyad yönetimleri arasında başlayan çatlak, Mısır'da Muhammed Mursi'nin başa gelmesiyle iyice büyüdü. 2013 yılında seçilmiş cumhurbaşkanı Mursi'yi hedef alan askeri darbenin sonrasında Suudi Arabistan general Abdulfettah Sisi'yi destekledi. Batı dünyası da Sisi'nin arkasında durdu. Katar yönetimi ise tüm bunlar olurken Müslüman Kardeşler üyelerini ülkede ağırladı. Doha'nın Hamas üyelerini de ülkede tutmasıyla gerilim daha büyüdü ve elle tutulur hale geldi.
2014 yılında Suudi Arabistan ve Mısır, Katar'dan büyükelçilerini çekti. Aynı yıl gerçekleşen Körfez İşbirliği Teşkilatı'na da Doha yönetimi çağrılmadı.
Katar bunun üzerine Müslüman Kardeşler ve Hamas'ın birkaç sembolik ismini ülkeden göndermeye karar verince fırtına geçici olarak dindi. Taraflar barışmış gibi görünse de dip akıntı şeklinde sürtüşme devam etti.
Suudi Arabistan için dönüm noktası, ABD Başkanı Donald Trump'ın ziyareti oldu. Riyad yönetimi El Nusra'ya kendisi de destek vermesine rağmen, şimdi gelinen noktada Katar yönetimini 'terörist' örgütlerin yanında olmakla suçluyor.
1.9 milyon nüfusa sahip Katar'ın dünyadaki en bilinen markası, Al Jazeera televizyonu. Uluslararası medya ağıyla adını dünyaya duyuran ülke, 2000'li yıllardan itibaren ekonomisi ve yaptığı yatırımlarla öne çıktı. Son olarak 2022 Dünya Kupası Katar'a verildi.
Suudi Arabistan, hemen yanında büyüyen küçük yüzölçümlü ülkenin kendi etkisinden çıkarak daha da güçlenmesini engelleyecek hamleyi böylece yapmış oldu.
ABD, şimdilik sorunun büyümeyeceğini düşünüyor. Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ilk yaptığı açıklamada Körfez ülkelerine bir çözüm yolu bulmaları yönünde çağrı yaptı.
*** *** ***
Uçuşlar askıda, anlaşmalar iptal
Diplomatik krizin ekonomik ayağında da önemli gelişmeler var. Ünlü havayolu şirketleri uçuşlarını askıya aldı, bunlar arasında Emirates ve Katar havayolları da var. Bazı Mısır bankaları Katarlı bankalarla yaptıkları anlaşmaları iptal etti.
Mısırlı dolar milyarderi işadamı Nakib Saviris ise, Mısırlı işadamlarına Katar'daki yatırımlarını çekmeleri için çağrı yaptı.
48 saat süre
Doha'daki büyükelçisini geri çağıran Bahreyn, Katar diplomatlarına ülkeyi terk etmeleri için 48 saat süre verdi. Birleşik Arap Emirlikleri, yarından itibaren Dubai'den Doha'ya tüm uçuşların askıya alındığını açıkladı.
Marketlerde raflar boşaldı
Doha'dan sosyal medyaya yansıyan fotoğraflarda, başkent sakinlerinin süpermarketlere akın ettiği görülüyor. Evlerinde yiyecek stoklamaya başlayan Dohalılar, marketlerdeki tüm rafları boşalttı.
Koalisyondan çıkarıldı
Katar ayrıca Yemen'deki uluslararası koalisyondan çıkarıldı. Halihazırda Yemen'de Suudi Arabistan'ın başını çektiği Arap koalisyonu İran destekli Husiler'e karşı savaşıyor. Yaklaşık dört yıldır çatışmaların sürdüğü iç savaş ülkesinde, on binlerce insan yaşamını yitirdi.
Katar'dan ilk tepki
Katar Dışişleri Bakanlığı, Al Jazeera televizyonunda yayınlanan açıklamasında Doha yönetimiyle haksız şekilde ilişkilerini kesen ülkelerin ileride pişman olacağını savundu.
Kararın üzüntü ve şaşkınlıkla karşılandığı belirtilen Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, "Ülkelerin ilişkileri kesmeyle ilgili açıklamalarında belirttikleri iddialara bakıldığında bu girişimin de medya üzerinde planlı bir şekilde yürütülen ve çoğu iftira olan kampanyanın bir parçası olduğu görülmektedir" denildi.
Mısır'a yüklenen Katar Dışişleri Bakanlığı, amacın Doha yönetimini vesayet altına almak olduğu belirtildi.
Katar Havayolları da, Suudi Arabistan'a olan tüm uçuşlarını askıya aldığını duyurdu.
|
Türkiye'den sağduyu çağrısı Türkiye Dışişleri Bakanlığı, internet sitesinde şu açıklamaya yer verdi: "Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Mısır’ın bu sabah (5 Haziran) Katar’la diplomatik ilişkilerini kesme ve Katar’a yönelik bazı yaptırımlar uygulamaya koyma kararı aldıkları öğrenilmiştir. Bu karardan büyük üzüntü duyuyoruz. Bölgemiz çeşitli ülkelerde devam eden krizler nedeniyle derin bir istikrarsızlıktan geçmektedir. Böyle bir dönemde bölgesel dayanışmaya her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye’nin stratejik işbirliği içinde olduğu ve bölgesel barış, güvenlik ve istikrar bakımından önemli bir role sahip bulunan Körfez İşbirliği Konseyi üyelerinin kendi aralarındaki görüş ve yaklaşım farklılıklarını diyalog yoluyla çözmeleri en halisane temennimizdir. Terörizmle mücadele başta olmak üzere bölgemizin karşı karşıya olduğu tehdit ve sınamalarla ancak birlik ve beraberlik içinde mücadele edilebileceği unutulmamalıdır. Türkiye, bölgesinin sorumlu bir aktörü ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Zirve Dönem Başkanı olarak dost ve kardeş ülkeler arasında yaşanan bu anlaşmazlığa en kısa sürede çözüm bulunması hususunda üzerine düşeni yerine getirmeye hazırdır." |
Irak Katar'ın müttefiki oldu
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile görüşen Irak Meclis Başkanı Selim el Cuburi, krizlere ve tehlikelere karşı ortak hareket edilmesi için anlaşmaya vardıklarını söyledi.
Irak'ın açıklaması, Katar'ın bölgede tamamen yalnız kalmasından saatler sonra geldi. Ancak Irak'ın çıkışı, hayli sürpriz bir adım olarak değerlendiriliyor. Zira, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil Cubeyr, Şubat ayında Bağdat'ı ziyaret etmişti. 2003'te Irak'ın işgal edilmesinden sonra bir Suudi bakanın Irak'a gerçekleştirdiği ilk ziyaret olma özelliğini taşıyan seyahatte, taraflar işbirliğini görüşmüştü.
Rusya'dan ilk açıklama
Rusya krizde sessizliğini bozdu, Kremlin Körfez ülkeleri arasındaki gerilimin terörizmle savaşa olumsuz etki etmemesini umuyor.
ABD: Dengeler değişmez
Krizin patlak vermesine en erken reaksiyon gösteren ülkelerden biri, ABD'ydi. Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, gerilimin bölgede dengeleri değiştirmeyeceğini söyledi.
Tillerson, "Bölgede bir süredir var olan ve giderek artan rahatsızlıklara şahit olduğumuzu düşünüyorum. İşlerin büyümesi sonucu ülkeler adım atma gereği duydu. Yaşananlar bölgede teröre karşı kararlı mücadeleyi engellemeyecektir" dedi.
Trump yönetimi, ilk yurtdışı ziyaretini gerçekleştirdiği Suudi Arabistan'da 110 milyar doları silah olmak üzere 400 milyar dolarlık anlaşmalara imza atmıştı.
İran: Sorunları çözmez
İran'dan bu sabah yapılan açıklamada, Katar'la tüm ilişkilerin koparılmasının bölgedeki sorunları çözmeyeceği belirtildi.
Pakistan ve Hindistan ise, Katar'la bağlarını koparmak gibi bir planlarının olmadığını duyurdu.
2014 yılında ilişkiler da kesilmişti
Bahreyn, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile 2014 yılında Katar'ı iç işlerine karışmak ile suçlayarak diplomatik ilişkileri kesmişti.
Siber saldırı krizi halen sürüyor
Katar Resmi Haber Ajansı (QNA), 23 Mayıs gecesi Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani'ye atfedilen "ABD'ye karşı ve İran'ı destekleyici" açıklamalar yayınlamıştı. Açıklamalar kısa süre içinde medyada geniş şekilde yer almıştı.
Bundan birkaç saat sonra açıklama yapan Katar, QNA sitesinin siber saldırıya uğradığını duyurmuştu. Katar'dan gelen açıklamalara rağmen BAE ve Suudi Arabistan basınında Al Sani'ye atfedilen açıklamalar kullanılmaya devam etmişti.
1.9 milyon nüfusa sahip Katar'ın dünyadaki en bilinen markası, Al Jazeera televizyonu. Uluslararası medya ağıyla adını dünyaya duyuran ülke, 2000'li yıllardan itibaren ekonomisi ve yaptığı yatırımlarla öne çıktı. Son olarak 2022 Dünya Kupası Katar'a verildi.
